Woonboerderij

Provincie: Noord-Brabant 
Gemeente: Bergeijk
Kadastraal gemeente: Westerhoven
Sectie: E
Nummer: 542

Omschrijving

De boerderij aan de Heijerstraat 14 in Westerhoven is in 1923 gebouwd als kortgevelboerderij met een grote langsdeelstal. De opzet en vormgeving van de boerderij doet Gelders aan. Waarschijnlijk werd het pand gebouwd naar voorbeeld van de boerderij aan de Weebosserweg 9 te Bergeijk.
Het gebouw aan de Heijerstraat is gebouwd op een rechthoekige plattegrond onder een zadeldak. De nokas is haaks op de straat gelegen. Het woongedeelte is aan de straatzijde gesitueerd. De stal is daarachter geplaatst en is breder dan het woongedeelte. De gevels zijn opgetrokken uit baksteen en gemetseld in kruisverband. Het trasraam wordt bij het woongedeelte door middel van een rollaag gescheiden van het opgaande metselwerk. Het dak is bedekt met zwarte muldenpannen. Het boerenerf is voorzien van een waterput met een bak om de melk koel te houden. Ter hoogte van het woongedeelte staan zes grote lindebomen. Achter de boerderij staat een halfopen schuur die in de jaren tachtig is gebouwd met materialen van een oudere boerderij die naast de huidige boerderij stond. De boerderij ligt met de korte voorgevel op korte afstand van de weg. De gevel heeft een symmetrische indeling met in het midden een nieuwe voordeur met zesruits bovenlicht met kathedraalglas. De voordeur is voorzien van smeedijzeren traliewerk. Aan weerszijden zijn twee T-vensters met zesruits bovenlicht met kathedraalglas. De verdieping heeft drie iets smallere T-vensters met zesruits bovenlichten met kathedraalglas. Alle vensters in de gevel zijn oorspronkelijk en voorzien van een strek, halve luiken en lekdorpels van groen geglazuurde baksteen. In de top is een klein ronde opening. Ter hoogte van de balklaag zijn muurankers aangebracht. Voor de gevel loopt een stoep van kleine rode tegels. Het woongedeelte is van links naar rechts voorzien van een tweeruits keldervenster met een smal opkamervenster en een T-venster. De vensters zijn voorzien van een strek, zesruits bovenlichten met kathedraalglas, halve luiken en lekdorpels van groen geglazuurde baksteen. Onder de dakvoet is een bloktand aangebracht.
Het lagere stalgedeelte is van links naar rechts ingedeeld met een getoogde staldeur, drie getoogde zesruits betonnen stalvensters met lekdorpels van baksteen, een tweede getoogde staldeur, vier hogere negen ruits stalen stalvensters en ten slotte een derde getoogde staldeur. Het stalgedeelte is over de gehele breedte voorzien van een bloktand. Ter hoogte van de balklaag zijn muurankers aangebracht. In de gevel is een stalen ring bewaard gebleven. Hieraan werd de pomp bevestigd waarmee de gierkelder werd leeggepompt. De indeling van de rechterzijgevel heeft een aantal wijzigingen ondergaan.
Ter hoogte van het woonhuis is een glazen serre aangebouwd. Een gedeelte van het voormalige stalgedeelte is als woning in gebruik genomen, waardoor en een aantal gevelopeningen is gewijzigd. Geheel rechts is de indeling bewaard gebleven met een staldeur en twee kleine stalvensters. Tevens is de in- en uitgang van het varkenshok bewaard gebleven. Onder de dakvoet is een bloktand aangebracht. Recentelijk is de gevel grondig gereinigd. De achtergevel heeft de oorspronkelijke indeling behouden met een schuurdeur en twee stalvensters. Het rechter zesruits stalvenster is van beton. In de
top van de gevel zijn zes duivengaten aangebracht. Langs de dakrand loopt een muizentand. Het woongedeelte heeft de oorspronkelijke indeling behouden. De gang in het midden biedt aan de linkerzijde toegang tot de woonkamer en rechts aan een  kleinere voormalige slaapkamer. De gang komt uit in de grote woonkeuken waarin een oorspronkelijke kleine schouw zit. De woonkeuken en gang zijn voorzien van oorspronkelijke granitovloeren. Vanuit de woonkeuken is de bijkeuken (de vroegere geut) te betreden waarin een grotere schouw geplaatst is. Die is voorzien van nieuwe betegeling en vloer. De voormalige stal is van het type langsdeel. Aan weerszijden van de deel zijn stallen voorzien. Rechts waren drie stallen voor paarden. Daarachter was de koeienstal. Links van de deel waren varkensstallen gesitueerd. Van de voormalige varkensstallen is een muurtje met één varkensstaldeurtje bewaard gebleven. Van de paardenstallen zijn de deuren en voerluiken van de paardenstallen bewaard gebleven. Begin jaren negentig is het woongedeelte tot in het bedrijfsgedeelte uitgebreid met een eenlaags volume met een rechthoekige plattegrond. In de voormalige stal is dit zichtbaar als een grote rechthoekige blokkendoos van kalkzandsteen. 

Waardering

De voormalige boerderij heeft een zeer grote cultuurhistorische waarde als belangrijke vertegenwoordiger van een boerderijtype dat zeer uitzonderlijk was in deze streek. Er is sprake van grote architectuurhistorische waarde vanwege de zorgvuldige vormgeving met rijke detaillering en vanwege de gaaf bewaard gebleven hoofdvorm en details zowel in het interieur als exterieur. Het gebouw heeft hoge situationele waarde vanwege de opvallende ligging aan de Heijerstraat, een belangrijk bebouwingslint in Westerhoven. De lindebomen dragen bij aan het karakter van de boerderij. Er is ensemblewaarde vanwege de bewaard gebleven elementen op het erf zoals de waterput en vrijstaande stal.