Het economische karakter (Kempische maakindustrie)
De gemeente Bergeijk is een gemeente met een sterk, relatief kleinschalig MKB met wortels in het lokale dorpsleven. Tezamen met agrarische, toeristische en horecaondernemers vormen zij de basis voor het economische karakter van de gemeente.
Ondernemen in Bergeijk
In de gemeente Bergeijk liggen verschillende bedrijventerreinen: Loonsebaan, Mortakkers, De Rijt, Leemskuilen, Het Stoom en Waterlaat. Waterlaat wordt uitgebreid met Waterlaat fase 7. De bedrijventerreinen hebben alle een relatief kleinschalig karakter. Waterlaat is een uitzondering daarop, daar is ook enige grootschaligere bedrijvigheid gelegen. Bergeijk is onderdeel van de Kempische maakindustrie en kent een aantal grotere bedrijven die toeleverancier zijn voor bijvoorbeeld ASML en DAF.
De bedrijventerreinen zijn ook belangrijk voor de dorpen. Het MKB (bedrijven in de categorie midden- en kleinbedrijf) heeft een sterke relatie met de dorpen. Dat blijkt ook doordat de bedrijventerreinen er keurig bij liggen. Men voelt zich verantwoordelijk. Bergeijk kent geen gezoneerde industrieterreinen. Wel bestaat enige milieuhinder (voornamelijk door geluid, maar ook door geur) op de Waterlaat, Mortakkers en Leemskuilen. Hier zijn huizen dicht bij de bedrijven (met milieucategorie 3+) gelegen. Op de Waterlaat zijn de grootste knelpunten in het verleden al aangepakt. In Riethoven wordt de bestaande situatie maatschappelijk geaccepteerd.
Onderdeel van de bedrijventerreinprogrammering is een analyse van de vraag naar en het aanbod van bedrijfsruimte in de gemeenten in de Kempen. De meeste bedrijventerreinen in de gemeente Bergeijk zijn op orde. Alleen bedrijventerrein de Mortakkers in Riethoven ligt volledig omsloten door woningbouw en heeft daardoor geen enkele mogelijkheid tot uitbreiding. Ook is het terrein moeilijk bereikbaar. Voor nu zijn er geen plannen voor transformatie van Mortakkers, maar wellicht dat op langere termijn vanuit de bedrijven zelf een vraag om transformatie ontstaat.
Er is op de bedrijventerreinen in de gemeente relatief weinig leegstand (3 procent). De vestigingslocatie wordt door veel ondernemers een hoog cijfer toegekend, een 7,7. Over het algemeen is de vraag naar en het aanbod van bedrijfslocaties in de regio en gemeente in balans.
Vestigingsklimaat
Voor het vestigingsklimaat is de bereikbaarheid van belang. De gemeente Bergeijk is goed bereikbaar per auto, fiets en openbaar vervoer. Met het gereedkomen van de Diepveldenweg en de N69 is het autonetwerk goed op orde. Wel ligt er nog een opgave voor de N69 zuid als het gaat om het verbeteren van deze internationale verbinding, de verkeersveiligheid en de ruimtelijke kwaliteit van met name de grensovergang.
Veilige en snelle fietsverbindingen tussen de kernen en naar grotere kernen als Veldhoven (stedelijk gebied) ontbreken nog, maar worden al wel voorbereid. Het openbaar vervoer is robuust genoeg, met twee busverbindingen die beide tweemaal per uur naar en vanuit Bergeijk rijden.
Op zowel provinciaal, regionaal als lokaal niveau wordt gewerkt aan een betere bereikbaarheid van het stedelijk gebied Eindhoven en een verandering van mobiliteitsgedrag. De Kempengemeenten Bergeijk, Bladel, Eersel en Reusel- de Mierden hebben hun visie op deze veranderende mobiliteit vastgelegd in de Mobiliteitsstrategie de Kempen.
Deze mobiliteitsstrategie maakt onderdeel uit van de Bereikbaarheidsagenda welke door de gemeenten van de Metropoolregio Eindhoven en de Provincie is opgesteld. Hierbij valt onder andere te denken aan slimmere mobiliteitsoplossingen, de ontwikkeling van een regionale mobiliteitshub nabij de A67 in Eersel, goede fietsverbindingen van de Kempen naar het stedelijk gebied en een werkgeversaanpak waarbij samen met werkgevers wordt gekeken naar mogelijkheden voor ander mobiliteitsgedrag.
Agrarische ondernemers
Bergeijk is van oudsher een agrarische gemeente, met een groot aantal en verscheidenheid van typen bedrijven. De sector is sterk aan verandering onderhevig. De sector is in de 2de helft van de twintigste eeuw ook in Bergeijk op indrukwekkende wijze gegroeid. Schaalvergroting, specialisatie, product- en teeltinnovaties gecombineerd met hechte samenwerking tussen agrariërs, overheid en toeleverende en afnemende bedrijven maakten de sector sterker en sterker.
De laatste decennia hebben maatschappelijke veranderingen (bijvoorbeeld de toenemende aandacht voor voedsel en gezondheid, de stijgende ongerustheid over de afname van biodiversiteit en de gevolgen van klimaatverandering voor onze leefomgeving) het speelveld veranderd. Hierdoor is de sector sterk aan verandering onderhevig. Dit is heel goed merkbaar in Bergeijk. Tussen 2000 en 2020 is er veel veranderd (bron: visie ZLTO):
- Het aantal agrarische bedrijven in de gemeente is met ruim 43% afgenomen, van ruim 300 naar een kleine 200. De verwachting is dat dit aantal tot 2030 nog eens zal halveren. Dit geldt voor zowel akkerbouw als veehouderijen. Oorzaken zijn verdienvermogen, toenemende druk door regelgeving en het aandeel agrarische bedrijven zonder opvolger.
- Het areaal landbouwgrond is met 28% afgenomen. De verwachting is dat deze afnemende trend zich doorzet richting 2030. Oorzaken zijn druk op grond vanwege aanleg van wegen, natuur, woningbouw en grondgebruik voor opwekking van energie.
- Het aantal landbouwdieren is in alle sectoren gedaald, met uitzondering van de geitenhouderij. De verwachting is dat de daling doorzet richting 2030, waarbij de sterkste krimp in de melkveehouderij te verwachten is.
De agrarische bedrijven in onze gemeente zijn veelal familiebedrijven, satellietlocaties van agrarische bedrijven die elders zijn gevestigd komen weinig voor. De binding van bedrijven met hun directe omgeving is daardoor nog zeker aanwezig. Dat maakt ook dat de sector betrokkenheid toont in maatschappelijke opgaven.
Recreatie en toerisme
De gemeenten Bergeijk, Bladel, Eersel, Oirschot en Reusel-De Mierden vormen een toeristische eenheid in De Kempen. De heidevelden, vennen en bossen in combinatie met de aantrekkelijke dorpen en kernen maken de gemeente aantrekkelijk voor toerisme en recreatie. De toerismesector is een belangrijke sector voor de gemeente. Naast de grote campings en parken kent onze gemeente ook een divers aanbod aan kleinschalige verblijfsvoorzieningen, veelal gevestigd ten zuiden van Bergeijk ’t Hof en ’t Loo. Dagrecreatieve voorzieningen komen weinig voor, dagrecreatie is met name gericht op wandelen en fietsen. In de kern Bergeijk zijn verschillende kleinschalige voorzieningen aanwezig als het Cultuurhuis Bergeijk en De Kattendans.
Het aanbod aan wandel- en fietsroutes is groot. Op de eerste plaats bestaat het regionale knooppuntroutenetwerk. Daarnaast heeft gemeente Bergeijk in haar vastgestelde fietsambitie de wens om de toeristische fietsverbinding Postel – Eersel en Kempervennen Westerhoven op te waarderen. In aanvulling daarop heeft de gemeente een groot aantal aantrekkelijke wandelroutes, waaronder de Kunst en cultuur wandelroutes, de Rietveld-wandelroutes, het luchtkasteel of recenter aangelegd, het “ommetje Ganzenbroek”.
