Loverensedijk ongenummerd
Kapel
Provincie: Noord-Brabant
Gemeente: Bergeijk
Kadastraal gemeente: Westerhoven
Sectie: D
Nummer: 101
Omschrijving
Sint-Valentinuskapel. Eenbeukige kapel op dwarsgericht rechthoekig grondplan aansluitend op een driezijdig gesloten abscis. Bouwjaar 1947. Het gebouw is georiënteerd. De ingang aan de westzijde is gericht op de onverharde Loverensedijk die onmiddellijk ten zuiden van de kapel met een brug de Keersop kruist. Rechts voor de kapen is de Sint-Valentinusput gesitueerd. Deze is ouder dan de kapel en het water in de put staat hoger dan in de beek. De put is recent hersteld en van een trap en een stenen beschoeiing voorzien in basaltblokken. De kapel is in wild verband gemetseld uit hergebruikte rode baksteen van onbekende, mogelijk middeleeuwse, oorsprong. In de muurvoet is een veelheid aan veldkeien en andere natuursteensoorten verwerkt. De architectuur, naar ontwerp van de Vughtse architect H.W. Valk is duidelijk geënt op de Kempense gotiek. Aan de westzijde staat een topgevel met schouderstukken en een topmakelaar waarvan de ruggen zijn voorzien van overhoekse steunberen waarin aan drie zijden witgepleisterde nissen zijn aangebracht. Het metselwerk onder de daklijst is van een tweetal uitspringende lagen voorzien. De schuine zijden van de abscis zijn elk voorzien van een rond venstertje en de open ingang is voorzien van een halfronde boog met gewit contrados waarin een smeedijzeren hek is geplaatst. Boven de ingang bevindt zich een witgepleisterde cirkelvormige nis waarvoor in smeedijzer de tekst ‘A.D. 1947’ is te lezen. Op vergelijkbare wijze staat rond de boog de tekst: ‘Sint-Valentinuskapel’. Deze inscripties zijn aangebracht in 1981. Het inwendige is gepleisterd en gewit. De vloer is van oude rode plavuizen. De open kap is min of meer naar middeleeuwse traditie gebouwd als sporenkap met haanhouten en standzonen. Het dak is voorzien van leien in maasdekking. De nok eindigt met een smeedijzeren kruis. De gemetselde altaartombe is met de muren verheeld en maakt een recente indruk. Het recente beeld van de patroonheilige is in glazen omkasting opgesteld. Het beschilderde glas in de beide venstertjes dateert uit 1982. Nabij het altaar hangt een neogotisch crucifix. Een drietal kaarsenbanken en een eenvoudige zitbank completeren het geheel. Verder ornamenten en versieringen zijn recent, daaronder een drietal memoriestenen uit 1981-1996 en 2001. Kapel en put vormen het doel van een jaarlijks terugkerende bedevaart (14 februari), vooral sinds 1947. Tussentijds wordt hier door individuele pelgrims een bezoek gebracht. De kapel ligt fraai in het landschap en wordt omringd door enkele waardevolle bomen. Aan één van deze bomen is een kastje met rozenkransmadonna bevestigd. Met de kapel en de devotie tot de heilige Valentinus zijn vele overleveringen en legenden verweven. Eén en ander heet van vroege datum te zijn en wordt in verband gebracht met de heiligen Willibrord of Servatius. De objectiviteit gebiedt te melden dat uit recent wetenschappelijk onderzoek (1998) is gebleken dat hieromtrent niets te bewijzen valt. De oudste vermelding van de put dateert uit 1799. In 1825 moet een kapel zijn gesloopt en bleef de put over. Voor 1848 werden in elk geval processies naar deze plaats gehouden.