Vitaal buitengebied
Bergeijk is van oudsher een agrarische gemeente, met een groot aantal bedrijven en een grote verscheidenheid in typen bedrijven. Op basis van de maatschappelijke ‘Nooit meer honger’ oproep is na de Tweede Wereldoorlog de agrarische sector door schaalvergroting en specialisatie enorm gegroeid, ook in onze gemeente. De agrarische sector ontwikkelt zich continu en past zich aan naar aanleiding van veranderende opgaven en vragen uit de maatschappij. Deze zijn van invloed op de keuze van bedrijven die zij moeten maken om toekomstbestendig te zijn. Deze keuze wordt beïnvloed door de mogelijkheden in de markt, de persoonlijke ambities van de agrariër en de ligging van het bedrijf in de omgeving.
Als gevolg van maatschappelijke ontwikkelingen is het buitengebied in transitie. De transitie naar een landbouw die in harmonie en balans is met haar omgeving. Dit vraagt om mogelijkheden voor een economisch verdienmodel dat zorgt voor vitaliteit. Onze opgave is om de waarde van de agrarische sector breder te zien dan alleen het economisch perspectief. De agrarische sector kent ook een grote rol in de inrichting en het beheer van ons buitengebied en heeft daarmee ook sociale waarde in het kader van leefbaarheid. We moeten daarom binnen de speelruimte van wet- en regelgeving meebewegen met ontwikkelingen en ruimte bieden aan zowel toekomstbestendige bedrijven als aan de stoppende bedrijven. Ongeacht welke richting zij inslaan moeten deze inpasbaar zijn in de omgeving.
We zien dat door maatschappelijke ontwikkelingen er veel opgaven liggen in ons buitengebied: meer aandacht voor voedsel en gezondheid, gevolgen van klimaatverandering op onze leefomgeving, inzicht in de schade die emissies kunnen hebben op natuur en gezondheid en ongerustheid over de afname van biodiversiteit.
Hiermee moeten we als maatschappij aan de slag, het is namelijk geen zaak van de agrarische sector alleen. Deze kan wel een belangrijke bijdrage leveren, maar willen we alle maatschappelijke opgaven laten bijdragen aan een vitaal en kwalitatief sterk buitengebied dan moeten we werken aan verbinding. Verbinding tussen landschap, natuur en landbouw, maar ook tussen omwonenden en consumenten.
De opgave is om de ontwikkeling van de agrarische sector te combineren met de aanpak van andere opgaven als op het gebied van water, natuur, energie. Zó dat de vitaliteit en de kwaliteit van de leefomgeving wordt versterkt.
Het buitengebied in Bergeijk is namelijk een waardevolle combinatie van agrarisch landschap en natuurlijk landschap. Dit landschap vormt een tegenhanger van het stedelijk gebied binnen de Metropoolregio Eindhoven (bron: Subregionale ontwikkelstrategie De Kempen). Onze opgave is de waarde van de natuur en het landschap te behouden en versterken. We moeten daarom blijven inzetten op de aanleg van ecologische verbindingszones, het stimuleren van de aanleg van bij het gebied passende landschapselementen en landschappelijke inpassing van gebouwen en erven en het versterken van landschapsstructuren en natuurgebieden. De uitdaging is hoe we dat, met zijn allen, gaan doen.
Naast agrarisch gebied kent onze gemeente grote oppervlaktes natuur. Een groot deel daarvan is bos, naast de beekdalen, de heide en de vennen. We constateren dat de kwaliteit van deze gebieden onder druk staat als gevolg van klimaatverandering en milieubelasting (zoals omschreven in de Beheervisie klimaatslim bos- en natuurbeheer). Het is een omvangrijke opgave om ervoor te zorgen dat de bos- en natuurgebieden een lager risico lopen op grootschalige negatieve gevolgen hiervan. Daarnaast is het wenselijk de bestaande natuur kwalitatief te versterken en vitaler te maken.
Grootschalige energieopwekking
Om opwarming van de aarde en klimaatveranderingen tegen te gaan is wereldwijd afgesproken om het energieverbruik te verminderen en over te stappen op het gebruik van duurzame en hernieuwbare energiebronnen: de Energietransitie. Één van de uitdagingen binnen die transitie is het verduurzamen van de energieopwekking. Ook de Kempengemeenten hebben een opgave om grootschalig duurzame energie op te wekken en energieneutraal te worden (bron: Beleid Grootschalige zonne- en windenergie in de Kempen).
